Λευκοπλακία και άλλες προκαρκινικές βλάβες και καταστάσεις

24ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Ωτορινολαρυγγολογίας

Η καθηγήτρια στοματολόγος κα Ουρανία Νικολάτου-Γαλίτη είχε τη μεγάλη τιμή να παρουσιάσει τις προκαρκινικές βλάβες του στόματος ως προσκεκλημένη ομιλήτρια στο 24ο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Ωτορινολαρυγγολογίας, που διεξήχθη στο Λουτράκι, από τις 12 έως τις 14 Οκτωβρίου, 2018.

Ο καρκίνος αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα της δημόσιας υγείας παγκοσμίως.  Στη στοματική κοιλότητα ο καρκίνος συχνά εμφανίζεται σε έδαφος προκαρκινικών βλαβών και καταστάσεων. Η πρώιμη αναγνώριση αυτών των βλαβών θα συμβάλλει σε έγκαιρη θεραπεία και μείωση του κινδύνου ανάπτυξης του καρκίνου.

Η λευκοπλακία είναι η πιο συχνή προκαρκινική βλάβη και εμφανίζεται με τη μορφή λευκής πλάκας που δεν αποκολλάται [EIKONA 1]. Μπορεί να είναι ομοιογενής, λεπτή και διάφανη ή έντονα λευκή και μη ομοιογενής με πτυχώσεις, με λευκές και ερυθρές περιοχές που εναλλάσσονται, με οζώδεις σχηματισμούς ή κοκκώδεις περιοχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λευκοπλακία συνδέεται με το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος.

Ο επιπολασμός της λευκοπλακίας παγκοσμίως υπολογίζεται σε 2,6%.  Η συχνότητα της καρκινικής εξαλλαγής είναι κατά μέσο όρο 3,5%. Ποικίλει όμως σημαντικά, 0,13% – 34%, ανάλογα με τη μελέτη. Σε ιστοπαθολογική μελέτη ιστού, μετά από βιοψία, η λευκοπλακία φαίνεται να εμφανίζει πάχυνση της κερατίνης, ενώ λιγότερο συχνά παρατηρούνται δυσπλαστικές αλλοιώσεις.

Η διάγνωση της λευκοπλακίας τίθεται από την αξιολόγηση της κλινικής και της ιστοπαθολογικής εικόνας.   Η θεραπεία αξιολογείται ανάλογα με τον ασθενή και την εικόνα της βλάβης. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι στο στόμα εμφανίζονται και άλλες βλάβες, με την εικόνα λευκής πλάκας, χωρίς να είναι λευκοπλακία. Μερικές από αυτές είναι λευκές πλάκες από τριβή και πλάκες που συνδέονται με καθ’ έξη δήξη.

Ο ομαλός λειχήνας του στόματος είναι νόσημα του δέρματος και του βλεννογόνου αυτοάνοσης αιτιολογίας. Η κλινική του εικόνα ποικίλει με λευκωπές βλατίδες, που δεν έχουν συμπτώματα μέχρι επώδυνες διαβρώσεις και επιφανειακές ελκώσεις. Οι βλατίδες που σχηματίζουν δίκτυα είναι οι βλάβες που χαρακτηρίζουν το λειχήνα [EIKONA 2]. Είναι πιο συχνός σε γυναίκες. Ο επιπολασμός του ομαλού λειχήνα κυμαίνεται μεταξύ 0,5% έως 2,6%.

Ο κίνδυνος κακοήθους εξαλλαγής του λειχήνα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Φαίνεται πως ορισμένες μορφές λειχήνα έχουν κίνδυνο εξαλλαγής. Υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος αυτός είναι μεταξύ 0,4% έως 3,7%. Τα ιστοπαθολογικά χαρακτηριστικά του λειχήνα περιλαμβάνουν υπερκερατίνωση του επιθηλίου, εκφύλιση των κυττάρων της βασικής στιβάδας και πυκνή υποεπιθηλιακή διήθηση με λεμφοκύτταρα.

Ο οδοντίατρος είναι ο καλύτερα εκπαιδευμένος κλινικός στην αναγνώριση τυχόν προκαρκινικών βλαβών του βλεννογόνου. Ο ειδικός στοματολόγος θα αξιολογήσει τις βλάβες αυτές και θα διενεργήσει, όταν χρειάζεται, τις κατάλληλες εργαστηριακές εξετάσεις με στόχο την τελική διάγνωση και την κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Με την ευκαιρία, η κα Νικολάτου ευχαριστεί θερμά για την πρόσκληση και συγχαίρει για την εξαιρετική διοργάνωση και το άριστο πρόγραμμα τον Πρόεδρο της Πανελλήνιας Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας, κ. Ιωάννη Μπιζάκη, Καθηγητή ΩΡΛ, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Διευθυντή ΩΡΛ Κλινικής, Πανεπιστημιακό ΓΝ Λάρισας  και τον Αντιπρόεδρο της Εταιρείας και Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Σεμιναρίου κ. Δημήτριο Νταβίλη, Συντονιστή Διευθυντή, ΩΡΛ Κλινική, ΓΝ Αθηνών «Η Ελπίς» καθώς και τα Μέλη του Διοικητικού Συμβούλιο.  Εκ μέρους της Ελληνικής Εταιρείας Ογκολογίας Στόματος, εύχεται τη συνέχιση της χρήσιμης και εποικοδομητικής αυτής συνεργασίας.

 

Φωτογραφία από το Σεμινάριο, από αριστερά: Ο Αντιπρόεδρος της Ελλην. Ετ. Ωτορινολαρυγγολογίας κος Δ. Νταβίλης, η κα Ο. Νικολάτου, η κα Δ. Γαλίτη, από την «Οδοντιατρική σε Ογκολογικούς Ασθενείς» και ο κος Χρυσοβέργης, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελλην. Ετ. Ωτορινολαρυγγολογίας.

Η θεματολογία της Στρογγυλής Τράπεζας, με τίτλο «Παθήσεις Στοματικής Κοιλότητας», ήταν η ακόλουθη:

  • Καλοήθεις παθήσεις, Ιάκ. Οικονομίδης, Επιμελητής Β ΩΡΛ Κλινική, ΓΝ Αθηνών «Ελπίς»
  • Εκδηλώσεις συστηματικών νοσημάτων στη στοματική κοιλότητα, Γ. Καρατζάς, Διευθυντής ΩΡΛ Κλινική, ΓΝ «Ασκληπιείο» Βούλας
  • Προκαρκινικές καταστάσεις, Ο. Νικολάτου-Γαλίτη, Στοματολόγος-Ογκοστοματολόγος, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ
  • Κακοήθεις παθήσεις, Γ. Χριστόπουλος, Επιμελητής Β ΩΡΛ Κλινική, ΓΝ Αθηνών «Ελπίς»

Πρόεδρος της Τράπεζας ήταν ο κος Αρ. Χρυσοβέργης, Επιμελητής Α, Α Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική, ΓΝ Αθηνών «Ιπποκράτειο». Την Τράπεζα συντόνισε ο κος Ε. Καρακώστας, Συντονιστής Διευθυντής, ΩΡΛ Τμήμα, ΓΝ Ηρακλείου «Βενιζέλειο».

 

ΕΙΚΟΝΑ 1. Λευκή πλάκα στο πλάγιο χείλος της γλώσσας

 

 

ΕΙΚΟΝΑ 2. Ομαλός λειχήνας με λευκές βλατίδες, που σχηματίζουν δίκτυο, στην παρειά

 

Πηγή:  Άτλαντας: ΟΙ ΒΛΑΒΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΣΘΕΝΗ, ΟΥΡΑΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΤΟΥ-ΓΑΛΙΤΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΠΟΝΙΣΕΛ

Dr. Ourania Nicolatou Galitis
Dr. Ourania Nicolatou Galitis
Είμαι Στοματολόγος, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών και ασχολούμαι με την ογκολογία στόματος.