Με την εμφάνιση των στοχευτικών φαρμάκων στην Ογκολογία, ένα νέο φάσμα επιπλοκών παρατηρήθηκε στη στοματική κοιλότητα, ανοίγοντας το «Κουτί της Πανδώρας». Οι στοματίτιδες αυτές περιλαμβάνουν μη ειδικές ελκώσεις και ουλορραγίες σε ασθενείς με φυσιολογικές τιμές της γενικής εξέτασης του αίματος, μη ειδικές ξηροστομίες, δυσγευσίες και κάψιμο στη γλώσσα.
Άλλες επιπλοκές είναι ειδικές για τη συγκεκριμένη ομάδα των στοχευτικών φαρμάκων (class specific complications), όπως οι επώδυνες ελκώσεις που ομοιάζουν με τις υποτροπιάζουσες άφθες στο γενικό πληθυσμό και χαρακτηρίζουν τους αναστολείς mTOR [ΕΙΚΟΝΑ 1].
Οι μισοί η και περισσότεροι ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς mTOR θα εμφανίσουν τέτοια έλκη, μέσα στις πρώτες 10-15 ημέρες. Οι ελκώσεις αντιμετωπίζονται και θεραπεύονται επιτυχώς με ήπια διαλύματα και άλλες τοπικές θεραπείες. Μικρός αριθμός ατόμων, λιγότερο του 5%, εμφανίζει επώδυνες ελκώσεις, που μπορεί να αναγκάσουν και σε διακοπή του φαρμάκου, συνήθως πρόσκαιρη. Οι ελκώσεις αυτές θα διαφοροδιαγνωστούν από ελκώσεις έρπητα, αλλά και από τις υποτροπιάζουσες άφθες. Σε ασθενείς, που λαμβάνουν και φάρμακα στόχευσης των οστών, για την προστασία των οστών και την πρόληψη των οστικών συμβαμάτων, χρειάζεται ιδιαίτερη εγρήγορση για την προφύλαξη και την πρώιμη διάγνωση και διαφοροδιάγνωση τυχόν οστεονέκρωσης των γνάθων, κυρίως από οδοντικά και περιοδοντικά αποστήματα. Ιδιαίτερη προσοχή και εγρήγορση απαιτείται στις περιπτώσεις συγχορήγησης και με άλλους στοχευτικούς παράγοντες.
Μη ειδική λευκοπλακία μπορεί να παρατηρηθεί και χαρακτηρίζει τους αναστολείς BRAF. Αναπτύσσονται υπερκερατωτικές βλάβες, διάχυτα σε όλο το βλεννογόνο. Τα συμπτώματα σε αυτές τις περιπτώσεις είναι συνήθως ήπια.
Η συμμετοχή του ειδικού οδοντιάτρου στοματολόγου, με εμπειρία στην αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών θα συμβάλει στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη φροντίδα των ασθενών αυτών. Στόχος είναι η αυξημένη επιτυχία της θεραπείας, η μείωση της τοξικότητας στο βλεννογόνο του στόματος και η διατήρηση της ποιότητας ζωής.
*Από την Ομιλία της Καθηγήτριας Στοματολόγου κας Νικολάτου-Γαλίτη στο Ιπποκράτειο, στο πλαίσιο του Μετεκπαιδευτικού Προγράμματος της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που διοργανώνεται από την Α Ωτορονιλαρυγγολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Ιπποκράτειο» και τη Β Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Αττικόν», με τη συνεργασία της Ωτορινολαρυγγολογικής Εταιρείας Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου Αθηνών.
Τίτλος της Ομιλίας: «Επιπλοκές της στοματικής κοιλότητας σε στοχευτικές αντικαρκινικές θεραπείες» – 27 Φεβρουαρίου 2018.
ΕΙΚΟΝΑ 1
